بؤلوم :
چهارشنبه 15 بهمن 1393     یازار : 
+0 به یه ن

آنومی نَدیر ؟

آنومی اصطلاحئ یونانجا بیر کلمه اولوب "قانون سوزلوک" یادا "نورم سوزلوک " معناسئ نئ وئرمکده دیر . آنومی اصطلاحئ نئن اوچ فَرق لی ، آما بیربیریلَه علاقه لی معناسئ وار .

  

  ایلک معناسئ شخصی نیظام سئزلئغئ دیلَه گَتیریر . بو وضعیّت ، اجتماعی قورولوشون ساغلام لئغئنا  یادا نورم لارئنئن    کارِکتِرینَه اویمایاراق بیر جهت ـ ایتیریمینَه اوغرایان یادا قانونا اویمایان باشئ بوزوق فردلَه گؤرونتو پلانئنا چئخار.

ایکینجی معناسئ ، بِذّات نورم لارئن چالئشما حالئندا اولدوغو و فردلرین چاتئشمانئن طلب لرینه اویغون سَعی لَر ایچینه گیردیغی اجتماعی وضعیت لری افاده ائدَر .

اوچونجو معناسئ ایسه ، هِئچ بیر نورما صاحیب اولمایان بیر اجتماعی وضعیتی ایضاح ائدیر کی بونا "آنارشی" دِییریک . بورادا رهبرلییَه   قارشئ چئخما دَییل "جامعه"یَه قارشئ  قانون سوز  داورانئش لار اَساسدئر. بو اوچونجو معناسئ او قَدَر مشهور بیر استعمالا چاتمئشدئر کی ، دیگر ( و اصل اولان ) ایکی استعمالئ نئ کؤلگه ده قویموشدور .

بونونلا بیرلیخدَه آنومی نی  آنارشی ایله قارئشدئرماماک لازئم دئر . چون کی آنارشی ( an aivhia باشئ بوزوق لوق )     بیر اُتوریته  ، سیاسی  بیر رهبرلییَه   یادا هر هانسئ بیر  سیاسی حکومته  قارشئ چئخارکَن ؛ آنومی بِذّات جامعه نین توخومالارئنئن ( بافت لارئنئن ) گَوشَنمه سینَه ، گیدَرَک ده مَحو اولماسئنا اشاره ائدَر .         

جامعه دَه کی حاکیم اولان نورم لارئن سورغولاندئغئ یادا رَدّ ائدیلدیغی شرط لر اوزَرینده ائدیلَن چالئشمالار ، دورکهیم ین " آنومی"  آنلایئشئنئ استعمال ائتمه سیندَن چوخ قاباخ لارا قایئدئر . چوخ قاباخ کئ یازار لار بو جور دؤور لرین ( آنومی دؤور لری نین ) تکرارلانما مِیلی نین جامعه نین توتارلئغئنئ (قوامئنئ) زَدَله دیغینی و گَرچکده دیسپوتیزمین یِنی شِکیل لرینه ایمکان حاضئرلادئغئنا  دیقّت چکدی لَر ( مثلاً مارکس )  . دورکهیم  آنومی آنلایئشئندا اولان دیگر عُنصُر لارئ  بیر یانا  آلاراق یالنئز اقتصادی بُحرانئن دَییل ، عینی زاماندا آرتان رِفاحئن دا مسکون نورم لارئن آسقئیا آلئنماسئیلا اَل اَله ایرَلی لَدیینی گؤرسَدیر .

بو وضعیت ده آنومی ایکی اساس خصوصو خاطئرلادئر : اجتماعی هم رأ لیغی قورویان داورانئش قایدا لارئندا ضعیف لَمَه و فرهنگی هدف لری باشارما قابلیت ینده عمومی بیر کئسئرلاشما (عقیم لَشمَه ) .

مِرتون ، آنومی نین بیر " نورم چاتئشماسئ " اولدوغونو سؤیلَرکَن آمِریکا جامعه سی نی اساس آلمئش و مُدِرن جامعه نین شرایِط ینین آنومی نین حاضئرلایئجئ سئ اولدوغونو سؤیله میشدیر .

هم مرتون و هم دورکهیم ین آنومی آنلایئشئنا وئردیک لری معنا اولدوقجا آغئر تنقید آلمئشدئر . بو نظریه لر عمومیت لَه نورم لارئن جامعه حیاتئ اوچون داشئدئقلارئ اهمیتی ووُرغولامئش و دیدگاه لارئنئ   بونا گؤره تنظیم ائدیب لَر ، بیر حالدا کی بو نورم لارئن نَجور استفاده اولدوغو و دوزلدیغی ، نئجه آچئغا وورولدوغو و نئجه بیر آرایا یئغئلدئغئ کیمی خصوص لارئ آچئقلاماقدان اجتناب ائتمیش لَر .

رسمی آمارلارئن سیاسی بیر دایاناق لارئ اولدوغو اوچون اعتبار سئز اولوش لارئ و دیگر آراشدئرما چتین لیک لری ، آنومی نظریه سی نین انتهار داورانئشئنا و دیگر آزغئنلئق ( انحراف) نوع لارئنا تطبیق اولونماسئنا  شوبهه سالمئشدئر .

نه وار کی ، باشقا بعضی تنقید چی لر آنومی نظریه سینین ایشه یاراماز دِیَه موتّهم ائتدیک لرینه قارشئ چئخماقدادئر لار .   آنومی اصطلاحئ سوسیولوگ لارئن دیقت لرینی ، مُدِرن دونیا ایله دونیانئن افسونونو ایتیرمه سی نین  عینی قایناق لاردان   بَسلَندیغی   (تغذیه اولدوغو) (disenchantmen (   گؤروشونه دوغرو یؤنلَنمَکده دیر .   


آچار سؤزلر : آنومی نه دیر, آنومی به چه معناست, انومی,